De Caminho Minhoto Ribeiro is eveneens een minder bekende, maar historische pelgrimsroute naar Santiago de Compostela. Deze route loopt door de regio Minho (vandaar de naam “Minhoto”) en langs de wijnstreek van de Ribeiro in Galicië, Spanje.

Camino Miñoto Ribeiro (dit is de Spaanse schrijfwijze) is één van de oudste routes die het noorden van Portugal met de stad van St. Jacobus de Apostel verbond. Het lijkt de ruggengraat te zijn van een gebied dat onder andere de drie kenmerkende elementen omvat die het zijn eigen karakter verlenen: natuur, thermaal water en wijn.

Uit de beschrijving in een werk “El Camino Portugués” (“De Portugese Weg”) van Luis Fernández Garrido leren we: “… vandaag de dag loopt de Weg van St. Jacob nog steeds voor het grootste deel over dezelfde paden, talrijke Romeinse wegen en geplaveide middeleeuwse paden…” Dit relationele karakter kan worden herleid tot echt oude tijden, aangezien het oude ruïnes en prehistorische nederzettingen verbindt, en de grote overvloed aan megalithische sites en graven, die ons herinneren aan de primitieve bewoners van deze plaatsen.

Deze voorzienigheidsontwikkelingen en vitaliteit zouden later worden verrijkt met een uitzonderlijke Romeinse weg die door deze oude route loopt, de Camiño Miñoto Ribeiro. Zo komen we vanuit de landen van Bracara Augusta (de oorspronkelijke Romeinse naam van Braga) en via Baixa Limia, de magnifieke Serra do Xurés, en langs de rivier de Miño uiteindelijk aan in Ribeiro. De wijn van deze regio is naar Santiago vervoerd door de dragers, die de route delen met de pelgrims.

Een duidelijke weerspiegeling van deze realiteit was een verzoek van Don Pedro Martin Cermeño García Paredes –de kapitein-generaal van het koninkrijk Galicië– tijdens een eerbetoon ter nagedachtenis aan de kanunnik van de kathedraal van Santiago D. Jorge Cisneros. Na een bad te hebben genomen in warmwaterbronnen in de stad Cortegada klaagde hij over de toestand van de wegen die van daaruit naar Santiago leidden, de bruggen en kruisingen, die in een slechte staat waren, “zodat pelgrims, reizigers en handelaren met minder ongemakken konden reizen”.

Dit alles werd mogelijk gemaakt dankzij de talrijke diensten die langs de route waren ontwikkeld, gerelateerd aan pelgrimstochten en wijnmakerij. De orde van de Tempeliers, de ziekenhuizen van Sint-Jan, later omgebouwd tot één van de orde van Malta, hebben een aanzienlijk erfgoed nagelaten. Zo zijn er gegevens van ziekenhuizen in Sta. María de Fiães (St. Maria van Fiães), San Salvador de Paderne (De Verlosser van Paderne) in Melgaço, of de kerk van Santiago de Barbeita (St. Jacobus van Barbeita) in Monção, ziekenhuis in Entrimo, Sta. María del Hospital del Condado, San Pedro de la Torre (Padrenda), Priorato de Refoxos (Cortegada), San Mauro (Arnoia), tot 6 ziekenhuizen in de stad Ribadavia, Cabanelas en die in Beade y Pazos de Arenteiro.

Het is zowel merkwaardig als betekenisvol dat al deze strategisch gelegen instellingen één ding gemeen lijken te hebben: de overvloed aan thermaal water. Van ‘caldas de Lobios’ (warmwaterbronnen in Lobios), via die in Braga, Ponte da Barca, Arcos de Valdevez, Monção, MeIgaço, Padrenda (La Granja), Cortegada de Baños, Arnoia, Prexigueiro, ze boden allemaal de perfecte verlichting voor de uitgeputte pelgrims, of andere kwalen die ze onderweg hadden opgelopen.

Een kort historisch overzicht van deze route

We hebben het ongetwijfeld over een andere uitstekende route die Noord-Portugal met Galicië verbond. Het is weliswaar een route die landinwaarts leidt, in tegenstelling tot de kustroute via Valença en Tui.

De route kent drie mogelijke grensovergangen van Portugal naar Spanje:

1. De basisroute, 265 km vanuit Braga, via Vila Verde, Ponte da Barca, Arcos de Valdevez, Monçao, Melgaço, door de gemeenten Padrenda, Pontedeva, Cortegada, Arnoia, CastreIo de Miño, Ribadavia, Beade, Leiro, CarbaIIiño, Boborás, Beariz, Forcarei, A Estrada, Vedra, Boqueixón en Santiago de Compostela.
2. Een variante: Braga, Vila Verde, Ponte da Barca, Ermelo, Lindoso, hacia Baixa Limia, Lobios en Entrimo, Castro Laboreiro, waar het aansluit op de hoofdroute.
3. Vanuit Terras de Bouro, het oude Río Caldo, tot aan de buitenwijken van Lobios en richting Entrimo en Castro Laboreiro, waar het aansluit op de hoofdroute.

Net als bij andere routes naar Santiago was deze route een belangrijk pad voor zowel religieuze pelgrims als voor handelaren die goederen zoals wijn, olijfolie en andere producten vervoerden tussen Portugal en Spanje.

Een van de bijzondere kenmerken van deze route is dat het door de Ribeiro-wijnregio loopt, een van de oudste wijnregio’s van Galicië, beroemd om zijn witte wijnen. Pelgrims kunnen tijdens hun tocht door dit gebied de wijngaarden bewonderen en proeven van de lokale wijntradities die al sinds de Romeinse tijd bestaan.

Het terrein varieert van relatief vlakke stukken tot heuvelachtige delen, vooral bij het oversteken van de grens tussen Portugal en Spanje, waar de Minho-rivier de natuurlijke grens vormt.

De route biedt een prachtige afwisseling van landschappen, van groene heuvels en valleien tot rivieren en wijngaarden.

Je passeert kleine dorpen, historische kerken, kapellen en andere monumenten die deel uitmaken van de rijke culturele en spirituele geschiedenis van deze regio.

Samengevat is de Caminho Minhoto Ribeiro een prachtige alternatieve pelgrimsroute die niet alleen spirituele betekenis heeft, maar ook diepe banden met de lokale cultuur en geschiedenis, vooral door de wijntradities in de Ribeiro-regio. Het is een uitstekende keuze voor pelgrims die een rustigere en meer landelijke route zoeken, met een unieke focus op de geschiedenis van wijnbouw en grensoverschrijdende handel tussen Portugal en Galicië.

Wil je deze Camino stappen, dan is een goede voorbereiding, zowel fysiek als praktisch) een must. Je vindt ongetwijfeld alle info die je nodig hebt (inclusief de GPS-bestanden voor Wikiloc) via deze website: https://www.caminominotoribeiro.com/en/camino-minoto-ribeiro.htm